Mondelinge vraag: afbraakplannen Horta's 'Villa Féron' in Sint-Genesius-Rode

PROVINCIERAAD VLAAMS-BRABANT VAN 12 APRIL 2016

Mondelinge vraag van N-VA-provincieraadslid Lena Ghysels i.v.m. de mogelijke afbraak van het landhuis Villa Féron in Sint-Genesius-Rode

De eventuele sloop van Villa Féron, een landhuis gelegen in Sint-Genesius-Rode, ontworpen door art nouveau-architect Victor Horta, heeft al heel wat gemoederen beroerd. Hoewel zware verbouwingen in het verleden de originele architectuur van het landhuis ingrijpend hebben aangetast – waardoor het gebouw niet is beschermd – zijn er nog talrijke oorspronkelijke elementen van deze architectuurparel bewaard gebleven. Het landhuis Féron is opgenomen in de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed en sinds 2014 ook in de zogenaamde Vaststelling Bouwkundig Erfgoed.

Zoals geweten, wil de huidige eigenaar – een projectontwikkelaar – het gebouw slopen en vervangen door nieuwbouw om zo het rendement van het landschapspark rond het landhuis optimaal te gelde te maken. De gemeente Sint-Genesius-Rode volgde daarbij kennelijk blind de projectontwikkelaarsvisie en stelt dat ‘de afwezigheid van voldoende erfgoedwaarden’ de vernietiging van het landhuis rechtvaardigen.

Het Agentschap Onroerend Erfgoed gaf ondertussen een negatief advies en tekende beroep aan tegen de beslissing tot sloop van de gemeente Sint-Genesius-Rode. Daardoor kwam de bal in het kamp van de provincie te liggen en moet de deputatie oordelen over het al dan niet verlenen van een sloopvergunning.

Graag had ik vernomen of er ondertussen al een beslissing is genomen in dit dossier, en zoniet; wanneer loopt de uiterste beslissingtermijn af?

Antwoord van gedeputeerde Tom Dehaene:

«De heer Dehaene, gedeputeerde, antwoordt dat de deputatie nog geen beslissing heeft genomen over dit bouwberoepdossier. De deputatie heeft 75 dagen de tijd om hierover een uitspraak te doen, tenzij er een hoorzitting wordt gevraagd. De uiterste termijn voor de beslissing deputatie, op basis van de gegevens van het dossier en de decretale procedureregels, is 12 mei 2016. Hij legt nog uit dat indien een beroep wordt aangetekend tegen de beslissing van een gemeentebestuur, het beroep opschortend is. In afwachting van de beslissing van de provincie, is er dan ook geen vergunning om de woning te slopen.

Mevrouw Ghysels vraagt zorgvuldig om te springen met ons erfgoed en de juiste beslissing te nemen in dit dossier.

bijgewerkt 28 april 2016

Provincie weigert sloop Villa Féron van Horta (28 april 2016)

De provincie Vlaams-Brabant heeft in beroep de stedenbouwkundige vergunning voor de sloop van de Villa Féron en de vervanging door een nieuwe villa geweigerd. De bestaande villa is nog voldoende herkenbaar van de hand van de wereldbekende architect Victor Horta om het als referentiewerk binnen zijn oeuvre te bewaren. Bovendien is de inplanting van de nieuwbouw in strijd met het Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) .

Het gemeentebestuur van Sint-Genesius-Rode verleende op 14 januari 2016 een vergunning aan Rousseaux-Billiet voor het slopen van de Villa Féron en de bouw van een nieuwe villa in de Goede Luchtlaan 18. Volgens het college was de aanvraag inpasbaar in de omgeving en de bestemming in overeenstemming van het Bijzonder Plan van Aanleg (BPA). Door verbouwingen in de loop der jaren zou de originele structuur van architect Victor Horta verloren gegaan zijn waardoor de villa geen bescherming als erfgoed meer kan krijgen.

Het Agentschap Onroerend Erfgoed ging tegen deze beslissing in beroep bij de provincie Vlaams-Brabant. Onroerend Erfgoed betwistte in haar advies dat de Villa Féron geen erfgoedwaarde heeft. Het gebouw is namelijk in zijn huidige staat opgenomen in de Inventaris van het Onroerend Erfgoed. Bovendien is het oorspronkelijke bouwvolume van het landhuis nog herkenbaar, is een deel van de originele interne verdeling bewaard en zijn nog delen van de interieurafwerking aanwezig.

De Villa Féron bestaat uit een kern die dateert van 1922 en is van de hand van Victor Horta. In 2014 werd het pand op de inventaris van het bouwkundig erfgoed geplaatst. Er loopt nog steeds een discussie of het gebouw beschermd kan worden. Ondanks de aanpassingen in de loop der jaren zijn er nog voldoende karakteristieke elementen aan de buitenzijde van het gebouw, de ordening van het perceel en de betekenis van de villa voor de omgeving die pleiten voor het behoud. Het globale aspect van de villa is nog goed herkenbaar en kan zelfs door restauratie naar zijn oorspronkelijke toestand teruggebracht worden.

Gebouwen van een wereldbekende architect, waarvan enkele werken op de UNESCO-erfgoedlijst staan, hebben een grote cultuurhistorische waarde. Deze waarde overstijgt het gebruiksgenot van een particuliere eigenaar om er een woning naar eigen smaak op te richten. Daarom kunnen we niet instemmen met de sloop. Dit gebouw is een mooi voorbeeld voor ons erfgoedbeleid waarbij we niet-beschermd waardevol erfgoed bewaren en verzorgen

Daarnaast oordeelt de provincie Vlaams-Brabant dat de nieuwe woning in strijd is met de planologische bestemmingsbepalingen van het BPA.
De aanvraag voor de nieuwbouw overschrijdt de bouwzone voor gebouwen in open bebouwing.

Het goed is gelegen in een woonparkgebied en binnen de grenzen van het BPA ‘Schilderachtige Dreef’. Het gebouw wordt 4 meter verschoven buiten de bouwzone waardoor een afwijking wordt gevraagd. Een afwijking kan niet overwogen worden omdat de voorziene inplanting in strijd is met de bestemmingsvoorschriften van de tuinzone.

bron: Provincie Vlaams-Brabant, 28/04/2016